μανάτος

Θηλαστικό της οικογένειας των τριχεχιδών, της τάξης των σειρηνιδών. Η επιστημονική ονομασία του είναι Τrichechus manatus. Έχει χοντρό ατρακτοειδές σώμα, γκρίζου χρώματος, το οποίο καλύπτεται με αραιό τρίχωμα, και έχει μήκος έως 3,5 μ., ενώ ζυγίζει έως 1.000 κιλά. Το σώμα απολήγει σε ένα πλατύ, στρογγυλεμένο ουραίο πτερύγιο, αλλά όχι διχαλωτό. Τα πρόσθια άκρα έχουν τη μορφή πτερυγίων, με στοιχειώδη νύχια, ενώ τα οπίσθια άκρα απουσιάζουν. Ο μ. έχει μικρά μάτια, ρουθούνια που μπορούν να κλείνουν κατά την κατάδυση στο νερό, αυτιά χωρίς πτερύγια και ανώτερο χείλος πολύ αναπτυγμένο. Τα ούλα του αντί δοντιών φέρουν κεράτινες πλάκες. Ο μ. είναι το μοναδικό αποκλειστικά φυτοφάγο θαλάσσιο θηλαστικό. Ζει κοντά στις ακτές της Καραϊβικής θάλασσας και του Κόλπου του Μεξικού, ενώ συναντάται και σε εκβολές ποταμών. Την ημέρα μένει γενικά σε ρηχά και λασπώδη νερά, κρατώντας το ρύγχος έξω από το νερό για να αναπνεύσει, ενώ τη νύχτα πλησιάζει στις ακτές ή στις όχθες και χρησιμοποιώντας τα ρωμαλέα χείλη του αποσπά χόρτα, τα οποία μασάει κάνοντας ένα θόρυβο όμοιο με εκείνο που κάνουν οι αγελάδες όταν βόσκουν, γι’ αυτό ονομάζεται και θαλάσσια αγελάδα. Το θηλυκό, ύστερα από περίοδο κύησης 13 μηνών, γεννάει ένα (συνήθως) μικρό κάθε 3 έως 5 χρόνια, το οποίο παραμένει με τη μητέρα του για διάστημα μέχρι δύο χρόνων. Τα ζώα αυτά είναι πολύ φιλικά και τους αρέσει να παίζουν με άλλα άτομα του είδους τους. Συχνά, πλησιάζουν δύτες ή βάρκες. Ο μ. παλαιότερα θηρευόταν για το κρέας του, τα οστά του και το λίπος του. σήμερα, θεωρείται είδος απειλούμενο προς εξαφάνιση και γι’ αυτό έχει ξεκινήσει μεγάλη εκστρατεία ενημέρωσης. Άλλα αμερικανικά είδη, παρόμοια με το προηγούμενο και με ανάλογες συνήθειες, είναι ο άνυχος μ. (Τrichechus inunguis) του Αμαζονίου και το υποείδος πλατύρρυγχος μ. (Τrichechus manatus latirostris) που ζει κυρίως κοντά στις ακτές της Φλόριντα. Στην Αφρική, κατά μήκος των δυτικών ακτών και μεταξύ 16° βόρειου και 10° νότιου πλάτους και στις ποτάμιες λεκάνες του Σενεγάλη, του Νίγηρα και του Κονγκό ζει ο μ. της Αφρικής, λεγόμενος μανάτος ο σενεγάλιος (Trichechus senegalensis). To θηλαστικό πλατύρρυγχος μανάτος.

* * *

ο

κοινή ονομασία τού ζώου τρίχεχος.